Thuốc epinephrine (adrenaline) và những điều cần biết

Thuốc epinephrine tác động trực tiếp trên hệ thần kinh giao cảm và tạo
ra những thay cho
đổi trên nhiều cơ quan vào
cơ thể. Loại thuốc này được biết tới
và sử dụng nhiều nhất trong
điều trị sốc phản vệ, ngừng tuần hoàn.

1. Thuốc adrenalin là gì?

Thuốc epinephrine ( adrenalin) có
tác dụng trực tiếp lên hệ thống
thần kinh giao cảm. Thuốc mang
tên
cộng đồng
quốc tế là: Epinephrine.

Các dạng thuốc adrenalin được sử dụng gồm: Dạng dung dịch tiêm, thuốc nhỏ mắt, thuốc xịt định liều, dạng phối hợp với
những
loại thuốc khác.

2. Tác dụng của thuốc epinephrine

Thuốc epinephrine là thuốc tác dụng kích yêu thích
hệ thần kinh giao cảm, kích thích
cả thụ thể alpha và thụ thể beta của thần kinh giao cảm, nhưng tác động trên thụ thể beta mạnh hơn. Tác dụng của thuốc được thể hiện tại
qua những
cơ quan mang
hệ thần kinh giao cảm gồm:

• Tác động trên tim mạch: Làm tăng tần số tim và tăng lực co bóp cơ tim; Tăng thể tích tâm thu và tăng mức tiêu thụ oxy của cơ tim, tăng lưu lượng máu sinh sống
  mạch vành; tăng sức cản nước ngoài
  vi khiến
  tăng huyết áp. Nếu được truyền tĩnh mạch gây
  giảm sức cản ngoại
  vi, lúc đầu khiến
  tăng nhịp tim nhưng sau đó
  do phản xạ hệ phó giao cảm khiến
  giảm nhịp tim.
• Trên hệ hô hấp: Gây kích ưa thích
  hô hấp nhẹ, giãn phế truất
  quản mạnh nhưng làm mang đến
  dịch tiết phế truất
  quản tiết ra quánh hơn.
• Tác động trên hệ thần kinh trung ương: Do thuốc ít qua được hàng rào máu não vào hệ thần kinh trung ương, nên ở
  liều thấp ít mang
  tác động tới
  hệ thần kinh trung ương. Tuy nhiên khi sử dụng
  liều cao kích ưa thích
  thần kinh trung ương
  gây
  hồi hộp, bứt rứt, khó
  chịu, tấn công
  trống ngực, căng thẳng, run.
• Trên mắt: Khi nhỏ mắt thuốc ít tạo
  giãn đồng tử.
• Hệ tiêu hóa: Gây giảm trương lực cơ và giảm bài xuất
  ở
  ruột, làm tăng lưu lượng máu.
• Hệ sinh dục-tiết niệu: Làm giảm tốc mạnh
  lưu lượng máu tới thận, nhưng mức lọc
  của cầu thận ít khi bị thay
  đổi; làm giảm trương lực bàng quang, nhưng lại làm tăng trương lực cơ trơn, nên mang
  thể dẫn tới
  tình trạng đái khó. Adrenalin ức chế cơn co tử cung sinh sống
  phụ nữ đang
  mang thai.
• Trên chuyển hóa: Gây giảm bài tiết
  insulin, tăng tiết glucagon sinh sống
  tụy và tăng tốc độ
  phân giải glycogen dẫn tới
  tăng đường huyết.
• Ngoài ra gây
  co mạch dưới da, tăng chuyển hóa cơ phiên bản
  tạo
  tăng thân nhiệt.

Thuốc epinephrine được sử dụng đến
một số trong những
trường hợp bệnh lý nhất định

3. Chỉ định và chống chỉ định của thuốc epinephrine

Chỉ định của thuốc adrenalin: Được sử dụng theo sự chỉ định của người mang
chuyên môn
vào
các
trường hợp.

• Sốc phản vệ mức độ nặng
• Cấp cứu ngừng tim
• Cơn hen truất phế
  quản ác hiểm
  tính: Kết hợp các
  thuốc chống viêm và giãn truất phế
  quản khác
• Trong bệnh glocom góc mở tiên phát
• Dùng tại
  chỗ có
  tác dụng co mạch để
  cầm máu trong
  trường hợp chảy máu mũi, chảy máu tại
  bàng quang, đường tiêu hóa…

Chống chỉ định: Thuốc dùng
trong
những
trường hợp cấp
cứu sốc phản vệ hoặc
ngừng tuần hoàn thì không mang
chống chỉ định, chỉ mang
thận trọng dùng
trên một trong những
đối tượng. Những trường hợp khác có
chống chỉ định dùng
thuốc adrenalin gồm:

• Mắc các
  bệnh tim mạch nặng, tăng huyết áp
• Xơ vữa động mạch
• Cường tuyến giáp chưa
  được điều trị ổn định
• Ngừng tim do rung tâm thất
• Đái tháo đường
• Tăng nhãn áp
• Người bị glôcôm góc hẹp, mang
  rủi ro tiềm ẩn
  bị glocom góc đóng
• Bị tiểu do tắc nghẽn
• Người đang được
  tạo
  mê bằng nhóm halogen có
  thể dẫn tới
  tác dụng phụ là rung thất

Người mang
bệnh lý huyết áp cao cần hỏi ý kiến bác bỏ
sĩ trước khi
sử dụng
thuốc

3. Tác dụng không mong muốn

Các tác dụng phụ thường gặp:

• Đau đầu, người mệt nhọc
  mỏi, đổ mồ hôi
• Nhịp tim tăng, tăng huyết áp, hồi hộp
• Run, lo âu, chóng mặt
• Tăng tiết nước bọt

Tác dụng phụ ít gặp:

• Loạn nhịp thất
• Ăn kém, buồn nôn, nôn
• Sợ hãi, bồn chồn, mất ngủ, dễ bị kích thích
• Tiểu khó, bí tiểu
• Khó thở

Tác dụng phụ hiếm gặp:

• Xuất huyết não, phù phổi (do tăng huyết áp),
• Hoại tử do co mạch, loạn nhịp tim, đau thắt ngực, tụt huyết áp, chóng mặt, ngất xỉu, ngừng tim, hoại tử mô do adrenalin thoát ra ngoài mạch máu khi tiêm.
• Lú lẫn, rối loạn tâm thần.
• Rối loạn chuyển hóa, nhất là chuyển hóa glucose.

4. Liệu lượng và cách
sử dụng thuốc adrenalin

• Trong xử trí sốc phản vệ:

Người lớn: Tiêm dưới da hoặc tiêm bắp từ 0,3-0,5 ml dung dịch tỷ lệ
1:1000, nhắc lại 5 phút một lần tùy theo
huyết áp của bệnh nhân. Nếu sau lúc
tiêm bắp lớn
rộng
gấp đôi
không thấy tác dụng chuyển sang đường tĩnh mạch 3 tới
5 ml dung dịch nồng độ 1:10000 các
lần cơ hội
nhau từ 5 đến
10 phút.Trẻ em: Tiêm dưới da hoặc tiêm bắp từ 0,05-0,25 ml dung dịch tỷ suất
1:1000. Trường hợp nặng sử dụng
đường tĩnh mạch với liều 0,1ml/kg trọng lượng
dung dịch nồng độ 1:10000.

Liệu lượng và cơ hội
sử dụng thuốc adrenalin cần tuân thủ đúng phác đồ

• Ngừng tim: Liều ở
  người lớn
  là 0,5 đến
  1mg tiêm tĩnh mạch, cách
  3 đến
  5 phút hoặc truyền liên tục
  với liều từ 0,2 đến
  0,6mg/ phút/. Ở trẻ nhỏ
  liều dùng
  là từ 7-27 mcg/kg cân nặng.
• Cơn hen phế truất
  quản nặng: Liều 0,5 mg tiêm dưới da, tuy vậy
  do tác dụng ngắn nên phải tiêm lại sau 20 phút.

Một số bệnh lý khác tùy từng trường hợp và sự phục vụ
với thuốc nhưng
chỉ định liều khác nhau.

5. Những lưu ý khi dùng
thuốc epinephrine

• Dùng thuốc dưới sự chỉ định và phía
  dẫn của bác
  sĩ
• Không tiêm adrenalin vào tĩnh mạch khi không
  pha loãng liều nhất là ở
  những người dân
  nhạy cảm với adrenalin, mắc bệnh cường giáp…
• Phụ nữ mang thai và cho
  con bú: Adrenalin trải qua
  nhau thai và vào vòng tuần hoàn thai nhi với một lượng rất ít, tuy nhiên
  nó không được cho
  là mang
  ảnh hưởng
  tới thai nhi; An toàn với phụ nữ cho
  con bú.
• Chú ý dữ gìn và bảo vệ
  thuốc sinh sống
  nhiệt độ dưới 30 độ C, không để
  nơi nóng, tránh ánh sáng
  trực tiếp. Không sử dụng nếu
  thấy thuốc tiêm chuyển sang màu nâu hồng.
• Không dùng
  thuốc adrenalin với những
  thuốc: Ức chế beta-adrenergic loại không lựa chọn
  lọc; thuốc mê nhóm halogen; Thuốc chống trầm cảm 3 vòng.

Adrenalin không riêng gì
được dùng
trong
điều trị sốc phản vệ mà
còn sử dụng
trong
nhiều trường hợp khác. Tuy nhiên nó cũng là một loại thuốc độc do tạo
nhiều tác động trên các
cơ quan, nên không tự ý sử dụng.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec với mạng lưới hệ thống
cơ sở
vật chất, trang vũ trang
y tế tiến bộ
cùng đội ngũ
chuyên gia, bác bỏ
sĩ nhiều năm kinh nghiệm tay nghề
trong
khám điều trị bệnh, người bệnh hoàn toàn
mang
thể yên tâm thăm khám và điều trị tại
Bệnh viện.

Nếu có
nhu cầu
tư vấn và thăm khám trên
những
Bệnh viện thuộc hệ thống
Y tế trên toàn quốc, Quý khách
vui lòng đặt lịch trên website để
được phục vụ.

Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc ĐK
trực tuyến TẠI ĐÂY.

Chủ đề:

Điều trị sốc phản vệ

Thuốc epinephrine

Epinephrine

Ngừng tuần hoàn

Thuốc kháng viêm không chứa steroid